Η ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΔΥΝΑΜΗ ΤΗΣ ΟΔΥΣΣΕΙΑΣ ΤΟΥ ΟΜΗΡΟΥ

Γράφει η Ιουλία Πιτσούλη

Η ομηρική Οδύσσεια είναι μια μορφή βαθιάς θεραπείας. Το Ομηρικό έπος είναι ένα ταξίδι αυτογνωσίας που μας καλεί να λύσουμε τα σκοινιά που μας δένουν με την περιορισμένη αντίληψη του εαυτού μας και να ανοιχτούμε στις απέραντες μέσα μας θάλασσες αναζητώντας κάτι πολύτιμο. Τον αληθινό εαυτό μας.

Ποιος είναι ο Οδυσσέας; Είστε, εσείς, εγώ, ο κάθε άνθρωπος. Πλάνητες όπως αυτός, περιπλανώμεθα από εμπειρία σε εμπειρία, γευόμαστε τους γλυκούς καρπούς των Λωτοφάγων, ξεχνιόμαστε από το τραγούδι των Σειρήνων, συντριβόμαστε ανάμεσα στη Σκύλλα και τη Χάρυβδη λαχταρώντας πάντα την επιστροφή μας στην επουράνια μακαριότητα και στην Πηνελόπη-ψυχή μας. Η Οδύσσεια είναι το τραγούδι του νόστου, η λαχτάρα και ο πόνος μας για τον γυρισμό στην Πηγή μας.

Κάθε φορά που ανοίγουμε το κείμενο του Ομήρου, φως βγαίνει από τις σελίδες. Και μυρωδιές και ήχοι. Η γεύση της αρμύρας. Το φουρφούρισμα των πανιών που φούσκωναν στον άνεμο. Το τρίξιμο του θαλασσοδαρμένου σκαριού, ο εκκωφαντικός κρότος από τον τρομερό κεραυνό του Δία που τσάκισε το καράβι, το σφύριγμα του βέλους στον αέρα, οι τσιρίδες σαν των νυχτερίδων που έβγαζαν οι μνηστήρες κατεβαίνοντας στον Άδη, η μεγαλόπρεπη φωνή της, το βροντερό γέλιο του ήρωα και ο βαθύς στεναγμός της νοσταλγίας του.

Το μυστικό των ονομάτων

Ο Οδυσσέας –νους , καλείται σε μια αφύπνιση. Οι δυσκολίες και οι κίνδυνοι τον αναγκάζουν να αναπτύξει ταλέντα και δεξιότητες και πάνω από όλα να ξαναθυμηθεί τον εαυτό του. Να έλθει σε επαφή με το εδώ και τώρα. Όπως μπορεί να έλθει σε επαφή τον βαθύτερο εαυτό του ο καθένας μας αν απλώς τον θυμηθεί. Σε τέτοιες στιγμές που σύσσωμος ο εαυτός μας είναι παρών, μπορούμε να έχουμε τις βαθύτερες ενοράσεις μας. Σαν αυτές που οδήγησαν στην πατρίδα του τον Οδυσσέα. Τον πολυμήχανο, τον νου που είχε αφυπνιστεί, που ήταν έξω από τον ύπνο και γι αυτό έξυπνος.

Το βαθύ μυστικό της Οδύσσειας αποκαλύπτεται στην ετυμολογία των ονομάτων. Ο αρχηγός των μνηστήρων ονομάζεται Αντί-νοος, είναι ο αντινούς και γι αυτό πόσο ταιριαστά είναι ο γιος του Ευπείθη. Οι δυο άπιστοι δούλοι που προδίδουν τον Οδυσσέα είναι ο Μελάνθιος και η Μελανθώ, τα μαύρα λουλούδια, παιδιά του Δολίου. Αντίθετα οι βοηθοί του Οδυσσέα είναι ο Φρόνιος, ο φρόνιμος δηλαδή και ο Εχένιος, εκείνος που έχει νου. Επτά ολόκληρα χρόνια καθηλώθηκε ο Οδυσσέας σε ένα νησί όπου τον είχε αιχμάλωτό της η Καλυψώ , αυτή η μάγισσα που κάλυψε τη συνείδησή του όπως αποκαλύπτει το όνομά της.

Μεγαλειώδες ανάμεσα στα άλλα θεραπευτικά σύμβολα της Οδύσσειας υψώνεται το κατάρτι. Πάνω του δέθηκε σφιχτά ο Οδυσσέας για να αντισταθεί στο τραγούδι των Σειρήνων και από αυτό αρπάχτηκε ξανά για να σωθεί σαν το καράβι του τσακίστηκε από τον κεραυνό του Δία. Και δεν είναι τάχα παράξενο που και η Πηνελόπη έχει ιστίο στον αργαλειό της; Ταξιδεύει κι αυτή λοιπόν, καράβι είναι ο αργαλειός και πανί το υφαντό της. Ακόμα και μέσα στην μεγάλη αίθουσα του παλατιού υπάρχει το ιστίο. Είναι ο στύλος που στηρίζει τη στέγη και που πλάι του στέκει πάντα η Πηνελόπη όταν είναι να μιλήσει στους μνηστήρες παίρνοντας δύναμη λες και στέκεται πλάι στον άντρα της.

Το κατάρτι της ζωής μας

Σ αυτό το κατάρτι ας σταθούμε για λίγο . Επειδή είναι τόσο κυρίαρχο στην πλοκή, τόσο παρόν στις πιο κρίσιμες στιγμές που μόνο του σηκώνει το βάρος ακόμα και της πιο μεγάλης δυσκολίας, της πιο απύθμενης απελπισίας. Τι είδους μέγα σύμβολο να κρύβει; Τι άλλο από τα ιδανικά μας! Αυτά που πάνω τους προσδένεται η ψυχή μας ακόμα κι όταν τα πάντα κλυδωνίζονται γύρω ή όταν τα μαυλιστικά τραγούδια των Σειρήνων μας δελεάζουν με τα μάταια και τα ευτελή. Για τον Οδυσσέα το κατάρτι ήταν το σύμβολο του ιδανικού του κι αυτό ήταν ο γυρισμός στην Ιθάκη.

Για την Πηνελόπη το δικό της ιστίο ήταν η πίστη της στον Οδυσσέα. Με τον βαθύ αυτό συμβολισμό του μέσα από τους αιώνες ο Όμηρος μας καλεί να αναζητήσουμε το δικό μας κατάρτι. Και μας ρωτά: ψάξε μέσα σου βαθειά και βρες :τι είναι αυτό που στηρίζει την ψυχή σου όταν έρχεσαι αντιμέτωπος με τις ξαφνικές ανατροπές και τις μεγάλες δοκιμασίες της ζωής;

Η απάντηση έχει τη δύναμη να μας θεραπεύσει από την αγωνία και τον μάταιο πόνο και να γίνει η πυξίδα μας για την επιστροφή στην Ιθάκη της ψυχής μας.

enallaktikidrasi.com